Nieuwe eco-vallei in Genk en Oudsbergen verbindt twee natuurgebieden
Aan de N76 in Oudsbergen zijn de werken gestart voor de komst van een eco-vallei van 65 meter breed. Op deze manier wordt de natuur langs de drukke gewestweg weer met elkaar verbonden. Het landschap gaat onder de N76 lopen. De weg wordt op pijlers gezet. De werken nemen anderhalf jaar in beslag goed voor een prijskaartje van 4,4 miljoen euro.
Dat er iets voor de natuur wordt gedaan is natuurlijk altijd heel positief. Wie kan er in deze tijden van ecologisch bewustzijn nu tegen een eco-vallei zijn die 2 natuurgebieden met elkaar verbindt?
Maar is het nu niet heel toevallig dat Zuhal Demir nu net hier een Eco-vallei presenteert, op exact dezelfde locatie als waar de leidingstraat op dit punt zal passeren.
En hoe toevallig ook dat deze Eco-vallei ongeveer dezelfde breedte zal krijgen als die van de leidingstraat. Eco-vallei: 65 meter, Leidingstraat 50 meter. Het is precies alsof die Eco-vallei op maat van de Leidingstraat gemaakt is.
Heel toevallig.
Met andere woorden, ze zijn eigenlijk al begonnen met de voorbereidende werken om die leidingstraat aan te leggen. Maar ze doen het nu onder het mom van “ecologische” projecten om zo minder weerstand van de bevolking te krijgen. Want wees nu eerlijk, wie kan er in deze tijden van ecologisch bewustzijn nu tegen een eco-vallei zijn die 2 natuurgebieden met elkaar verbindt?
Is deze Eco-vallei er wel echt om de natuur te helpen, of is het een mooi verpakte verdoken voorbereiding voor de Leidingstraat Antwerpen-Ruhr?
Momenteel zijn we (nog steeds) aan’t wachten op de scopingnota. Deze had eigenlijk al op tafel moeten liggen in het najaar van 2021. Na verschillende parlementaire bevragingen is deze scopingnota weeral uitgesteld, nu tot na de krokusvakantie. Bekijk hier het laatste verslag van 24 februari 2022
De procedure
Momenteel zitten we dus nog steeds in de fase van de opmaak van die scopingnota. Eens die scopingnota opgemaakt is gaat het voorontwerp RUP en de effectenrapporten opgemaakt worden.
Hierna gaat er een nieuwe openbaar onderzoek komen van 60 dagen waar wij terug inspraak krijgen en bezwaarschriften in kunnen geven.
Bezwaarschrift 2.0
Hoe lang we moeten wachten op de 2e openbaar onderzoek en publieke inspraakfase is nog totaal ongekend maar ik stel voor dat we die extra tijd gebruiken, bovenop die 60 dagen van het openbaar onderzoek zelf, om nu al te beginnen met het opmaken van een nieuw bezwaarschrift, versie 2.0.
Als we met meerdere mensen hier nu al aan beginnen te werken kunnen we er iets deftigs van maken en kunnen we al onze argumenten ook veel beter onderbouwen. We hebben ons nu al goed kunnen verdiepen in deze materie en hebben ook al een veel beter zicht op het geheel dan tijdens die eerste publieke inspraakronde. Toen kwam dit dossier als een donderslag bij heldere hemel op ons neer gedaald en werden we verplicht om ons op een heel beperkte tijd in te lezen en vertrouwd te maken met het dossier en snel snel een bezwaar in elkaar te boksen.
Nu we vertrouwd zijn met het dossier kunnen nu meer tijd steken in de opmaak van het bezwaarschrift, dit geeft ons ook veel beter de kans om rustig en gestructureerd een degelijk dossier samen te stellen, alle teksten te bundelen, dieper te onderbouwen, rustig na te kijken, bij te sturen en te verbeteren.
Meerdere bezwaarschriften
En ik zou het ook niet bij 1 bezwaarschrift houden. Uit de parlementaire bevragingen heb ik begrepen dat de bezwaarschriften in 3 categorieën verdeeld werden:
De inspraakreacties vallen uiteen in drie categorieën. Er zijn de algemene reacties, die het nut van het project in vraag stellen en pleiten voor het behoud van natuur, landschap en leefomgeving. Dat is de grote meerderheid van de reacties. Ten tweede zijn er ook heel veel inspraakreacties die ervoor pleiten om specifieke gebieden met grote natuurwaarden te ontzien. Ten derde zijn er veel inspraakreacties van eigenaars van woningen, bedrijfsgebouwen, landbouwbedrijven en landbouwgronden. Uiteraard vragen heel veel van die mensen om hun eigendom te ontzien.
Ik ben ervan overtuigd dat zulke goed uitgewerkte bezwaarschriften veel meer impact zullen gaan hebben.
Zijn er mensen die het dossier al goed kennen, goed inzicht hebben in deze materie en zin hebben om in hun pen te kruipen en hier aan mee te werken? Laat het ons zeker weten.
Iedereen is intussen al wel bekend met de al decennia durende politieke discussie rond het afbouwen van onze kerncentrales. Zelfs op dit moment zijn ze met deze debatten nog steeds niet tot een oplossing gekomen. De politieke impasse blijft maar aanslepen.
Het zijn vooral de Groenen die vragende partij zijn en grote voorstander om te stoppen met kernenergie.
Het huidig aanbod aan groene en hernieuwbare energiebronnen, zoals windmolens en zonnepanelen, is echter nog niet uitgebreid en betrouwbaar genoeg om de capaciteit van die kerncentrales op te vangen. Dus als alternatief willen de Groenen nu “tijdelijk” gascentrales gaan bouwen om zo dat energie-productieverlies op te vangen.
Ironisch en zeer bedenkelijk dat uitgerekend een “groene” partij nu kiest voor een “tijdelijke” oplossing op basis van fossiele brandstof. Ik hoef er geen tekeningetje bij te maken dat deze gascentrales enorm veel Co2 en andere schadelijke stoffen in onze al zo vervuilde atmosfeer zullen gaan stoten.
Dat je kerncentrales gaat vervangen door hernieuwbare energiebronnen, zoals wind- en zonne-energie, daar kan ik nog achter staan. Maar niet-vervuilende kernenergie gaan vervangen door Co2 producerende en vervuilende gascentrales kan er bij mij echt niet door, ook al claimen ze dat het tijdelijk is. Er is in mijn ogen helemaal niets tijdelijks aan het bouwen van de grootste gascentrale van het land. Dat die “Groenen” dit als een “milieuvriendelijke” oplossing aanzien kan ik totaal niet bij met mij verstand. En dat in een klimaat waar juist de reductie van die uitstoot zo extreem belangrijk is en al zo hoog op de politieke agenda staat. In een wereld waar zowat alle landen afspraken en klimaatakkoorden hebben afgesloten om juist die uitstoot te verminderen.
En dan hebben we het ook nog niet gehad over de enorm gestegen gasprijzen en de grote onzekerheid die de gespannen situatie in UkraĂŻne op toekomstige gasleveringen vanuit Rusland met zich meebrengen. Hoe zeker is onze energievoorziening zonder kerncentrales als de Russische gasbevoorrading straks plots weg valt? Waarom wil men de zekerheid van kernenergie, die we in eigen handen hebben, opofferen voor onzekerheid van gas-energie waarbij we voor de bevoorrading afhankelijk zijn van de grillen Rusland?
Tessenderlo
Sinds kort is er in Tessenderlo heel wat stof opgewaaid toen de plannen bekend werden voor de bouw van een extra gascentrale in Tessenderlo. En net zoals we bij de leidingstraat hebben ervaren werden de plannen voor de bouw van deze centrale en de daarbij horende publieke inspraakronde niet naar het publiek gecommuniceerd en mooi handig uit de media gehouden. Pas toen de bezwaartermijn op amper een week van de vervaldatum zat pikte de media het pas op. De ontsteltenis en woede bij de buurtbewoners en de bevolking van Tessenderlo was dan ook groot, en vooral omdat men dit weer eens via de media is te weten gekomen.
Het is deze gascentrale in Tessenderlo die voor de capaciteitsopvang van de af te bouwen kerncentrales moet gaan zorgen. Het zou de grootste gascentrale van ons land gaan worden.
Ook over de tijdelijkheid stel ik me serieuze vragen. Ik zie de logica niet dat men vele miljoenen gaat pompen in een zulk grote centrale die uiteindelijk maar “tijdelijk” zou zijn. En wat bedoelen ze dan juist met tijdelijk? Hoeveel tijd zal men nodig hebben om voldoende hernieuwbare energiebronnen te bouwen, zoals windmolens en zonnepanelen, om de capaciteit van de huidige kerncentrales te evenaren en zo de nood aan die gascentrales weg te werken? Is dat 5 jaar, 10 jaar, 50 jaar? Hoe tijdelijk zal die “tijdelijke” oplossing nu eigenlijk worden?
De Leidingstraat
Wat hebben die kernuitstap, de nieuwe gascentrale van Tessenderlo en de leidingstraat nu eigenlijk met elkaar te maken?
In eerste opzicht lijkt dit dossier rond de kernuitstap totaal niets te maken met dat van de Leidingstraat. Maar eigenlijk is het heel simpel. De Groenen willen af van kernenergie. Om de energieproductie naar de toekomst te kunnen garanderen willen ze gascentrales bouwen. Zo’n gascentrale heeft natuurlijk heel veel gas nodig om te kunnen functioneren, en hoe gaat men dat gas ter plaatse te krijgen? Juist, via een pijpleiding. En waar gaat die pijpleiding komen te liggen? In de leidingstraat natuurlijk. En zo wordt het hele leidingstraat-dossier integraal ook onderdeel van de hele kernuitstap-discussie.
Je hoeft dus geen universitaire studies gedaan te hebben om aan de hand van dit kaartje te kunnen zien dat de leidingstraat en die gascentrale duidelijk met elkaar te maken hebben.
Geen relatie tussen de verschillende dossiers
Wat wel erg opvalt in al deze dossiers is dat er nergens iets gezegd wordt over die andere dossiers. Zo zal je in het dossier van de leidingstraat nergens een vermelding vinden van die gascentrale en omgekeerd zal je in het dossier van die gascentrale niets terug vinden over de plannen van de leidingstraat. Idem met het hele dossier rond die kernuitstap.
Al deze dossiers hebben schijnbaar niets met elkaar te maken. De uitleg hiervoor is dan ook heel mooi dat men geen linken kan leggen naar projecten of dossiers die nog lopende zijn en nog niet zijn afgewerkt. Handig toch hĂš, hoe men zich zo kan verschuilen achter bureaucratische en administratieve regeltjes. Maar als je tussen de regels door kan lezen, wat inzicht krijgt in de verschillende dossiers en de kaartjes kan interpreteren kan je de verschillende puntjes wel mooi met elkaar verbinden.
Zo hebben we intussen ook een verband gevonden tussen de leidingstraat en de gepland bouw van een nieuwe ethaankraker door INEOS, in de haven van Antwerpen. INEOS gaat hun eindproducten willen vervoeren via pijpleidingen die, je raad het al, in de leidingstraat zullen komen te liggen. Ook hier zal je in elk dossier geen referentie terug vinden naar het andere.
De schade die de leidingstraat zal aanrichten zal dus veel groter zijn dan die van de aanleg alleen. Reken de bijkomende schade en impact op het milieu die de leidingstraat onrechtstreeks zal aanrichten via de uitstoot van die gascentrale er maar gerust bij. Zo ook met bijkomende schade en vervuiling die de activiteiten van INEOS met zich mee zullen brengen. Of is dat misschien het “algemeen belang” waar ze het in dat dossier over hebben?
Het gevaar is nu dat als het ene dossier er door geraakt, het fundament voor het andere dossier gelegd wordt en dat die dossiers vervolgens ook een hogere kans op slagen zullen krijgen. Dus als we de kernenergie behouden is er minder of geen nood aan een extra gascentrale en als we zo die gascentrale kunnen tegenhouden, is de noodzaak voor een leidingstraat meteen ook een heel stuk lager. Laat deze denkpiste nu ook maar meetellen in jouw opinie over het al dan niet behouden van kernenergie. Dus voor degenen die tegen de leidingstraat zijn maar toch nog twijfelen aan die kernenergie, bezie het behoud van de kerncentrales als de vijand van die gascentrale en de leidingstraat. En aanzie de vijand van jouw vijand maar als vriend.
âEen toename van het transport per pijpleiding betekent een afname van het wegtransportâ
NIET WAAR – Eerder niet waar – Eerder wel waar – Waar
‘Een toename van het transport per pijpleiding betekent een afname van het wegtransportâ (Flyer Vlaamse overheid)
Draagvlak vinden voor ingrijpende infrastructuurwerken is geen sinecure. Het departement Omgeving van de Vlaamse overheid nam daarom voor dit dossier het Gentse bureau Dens Communicatie in de arm: dat organiseert onder meer participatiemomenten en neemt de externe communicatie over de leidingstraat in handen. Zo stelde het een flyer samen om het project bevattelijk uit te leggen aan burgers en betrokkenen.
Op de flyer staat een stevig pro-argument onder de titel âWaarom een leidingstraat?â . Transport via pijpleiding zou duurzaam zijn, want âeen toename van het transport per pijpleiding betekent een afname van het wegtransport. Zo vervoert de Pijpleiding Antwerpen Limburg Luik (Pall) jaarlijks het volume van ca. 100.000 vrachtwagens tussen Antwerpen en Geleen.â
1 versus 150.000
Het is een populaire vergelijking in het discours rond pijpleidingen: dat een leiding gelijk staat aan x aantal ritten of vaarten â die bijgevolg uitgespaard worden. Ze staat onder meer op de website van Fetrapi (de Federatie van Transporteurs door middel van Pipeline) en ook in het âOnderzoek naar de potenties van de leidingstraat Antwerpen-Ruhr 2018â: âHet transport van 2,7 miljoen ton vloeibare koolwaterstof over een afstand van 150 km (bijvoorbeeld Antwerpen-Geleen) staat gelijk aan 1 pijpleiding = 1.300 afvaarten = 4.000 spoorwagonritten = 150.000 vrachtwagenrittenâ.
In het licht van de modal shift, de ambitie om transport duurzamer en groener te organiseren, klinkt dit als een gouden formule. En hoewel transport per pijpleiding in vergelijking met weg-, water- en spoortransport overtuigend als meest duurzame vervoersmodus uit de bus komt, klopt de redenering achter deze rekenoefening en dit specifieke argument in de flyer niet helemaal.
Dat zegt ook professor Elvira Haezendonck (VUB), gespecialiseerd in infrastructuur, havens, strategie en mobiliteit. Ze was als onderzoeker betrokken bij het onderzoeksrapport uit 2018. âDe vergelijking klopt wel, maar dat betekent nog niet dat je met de komst van nieuwe pijpleidingen een absolute verschuiving zult zien op de wegâ, zegt ze. âEr zullen niet plots honderden of duizenden vrachtwagens minder rondrijden. Wel zal de groei die de industrie dankzij de nieuwe leidingstraat realiseert, duurzamer georganiseerd zijn. Net omdat ze meer extra grondstoffen via pijpleidingen transporteert.â
De bestaande vloot vrachtwagens zal niet zomaar krimpen, want de grondstoffen die ze aanleveren âvragenâ meestal niet om een pijpleiding. De verklaring ligt bij het rendement van een leiding(straat): die is pas kostenefficiĂ«nt en dus een meerwaarde, zo staat in het potentiesrapport te lezen, als er minstens gedurende tien jaar een groot en constant volume van een bepaalde grondstof door kan worden gejaagd. Heeft een bedrijf daar geen nood aan, dan is transport per vrachtwagen, trein of boot realistischer.
Worden er dan niet op zijn minst toekomstige vrachtwagens van de weg gehaald? Ook dat is allesbehalve zeker. De industriĂ«le groei die men wil realiseren, is in sterke mate afhankelijk van de leidingstraat. Anders gezegd: een gelijkaardige groei is niet realiseerbaar via wegtransport, legt Marten Dugernier uit, hoofdonderzoeker bij het studiebureau Antea Group, dat onderzoek voert naar de leidingstraat in opdracht van de Vlaamse overheid. âDe gevraagde volumes grondstoffen zijn te groot om aan te leveren per vrachtwagen. Ook het spoortransport zit aan zijn limiet.â
Of toch?
In het Potenties-rapport staat wel dat bijvoorbeeld het aandeel aardolie dat vandaag nog via scheepvaart vervoerd wordt, zou kunnen overschakelen naar transport via pijpleiding: âZo komt capaciteit vrij op schepen, die op hun beurt gebruikt kunnen worden om goederen over te nemen die normaliter via de weg getransporteerd worden.â Maar dat is geen evidente oefening, want niet alles laat zich per schip vervoeren. Bovendien moeten de goederen vanop een schip nog tot bij de bestemmeling geraken. En dat gebeurt doorgaans per vrachtwagen.
Conclusie: We bestempelen de stelling als âniet waarâ, omdat ze beweert dat een nieuwe pijpleiding zal leiden tot een daling van het aantal vrachtwagens op onze wegen. Dat is niet zo: een leiding faciliteert extra industriĂ«le groei en vermijdt dus hoogstens een verdere toename. In het allerbeste geval kan ze beperkt capaciteit vrijmaken op schepen en goederenwagons, en is er zo een indirect effect op het wegtransport doordat andere goederen die plaats kunnen innemen. Maar dat is geen evidente oefening. Bovendien is de vraag of de industriĂ«le groei, en dus de toename in productiecapaciteit, op het einde van de rit niet leidt tot meer transport op de weg, aangezien (eind)producten hun weg naar de koper moeten vinden. Tenzij ook die in grote mate via pijpleidingen kunnen getransporteerd worden, maar daar hebben we geen zicht op. (vsa)
Hoe waterstof wordt gebruikt om de leidingstraat te ‘Greenwashen’.
Een van de argumenten die in de startnota aangehaald wordt is dat de leidingstraat zal gebruikt worden voor het transport van waterstof en CO2. Deze waterstof wordt naar voor geschoven als een milieuvriendelijk alternatief voor fossiele brandstoffen omdat bij de verbranding van waterstof enkel water vrij komt. 2 H2 + O2 => 2 H2O
Dit klinkt heel erg mooi, maar is dat wel zo?
Het probleem met waterstof zit niet in de toepassing ervan als groene brandstof maar in de productie die alles behalve milieuvriendelijk is.
Vandaag wordt zowat 95% van de geproduceerde waterstof gewonnen uit aardgas, een fossiele grondstof dus. Dit noemen we grijze waterstof.
Slecht een klein gedeelte van onze waterstof wordt op een groene en hernieuwbare manier geproduceerd, dat wil zeggen via elektrolyse met elektriciteit uit zonnepanelen en windmolens.
Wat is grijze waterstof?
Grijze waterstof is waterstofgas dat gemaakt wordt uit methaan (aardgas) en water. Vrijwel al het waterstof dat in ons land wordt geproduceerd (+/- 95%) wordt op deze manier gemaakt.
Door methaan te mengen met water en dit sterk te verhitten (700 – 1000°), komt waterstof vrij. De chemische reactie is: CH4 + 2 H2O + hitte => 4 H2 + CO2 Deze methode wordt ook wel SMR genoemd, Steam Methane Reforming.
Het nadeel van deze methode is echter dat hiermee ook CO2 vrij komt. Vanwege deze productiemethode noemt men deze waterstof ook wel ‘Grijze Waterstof’. Deze waterstof is echter identiek hetzelfde gas als wanneer je het op een andere manier zou produceren.
Wat is blauwe waterstof?
Blauwe waterstof is het product van grijze waterstofproductie in combinatie met CO2-afvang en -opslag. Dat wil zeggen dat ze het geproduceerde bijproduct CO2 opvangen en opslaan. Hiervoor wil men de oude gasvelden gebruiken die intussen zijn uitgeput en geen aardgas meer bevatten.
CO2-afvang en -opslag, internationaal bekend als Carbon Capture and Storage (CCS), helpt voorkomen dat de CO2 in de atmosfeer terechtkomt. De CO2 wordt bij de productiefaciliteit afgevangen en opgeslagen in bijvoorbeeld lege aardgasvelden onder de zeebodem. Omdat dit al voor de verbranding gebeurt noemt men dit âpre-combustion-CCSâ. Zo wordt de negatieve invloed op het klimaat door de productie van waterstof uit aardgas zogezegd voor een belangrijk deel tenietgedaan. Dat is alvast de theorie.
Probleem is echter dat dit momenteel technologisch misschien wel haalbaar is maar nog steeds niet wordt toegepast. Het obstakel dat hiervoor moet overwonnen worden is het transport van deze CO2 terug naar de olieplatformen op zee die deze CO2 vervolgens terug in de lege aardgasvelden kunnen pompen.
Ook dit klinkt weer heel mooi en milieuvriendelijk, maar is dat wel zo?
Hier komt dan ook weer het verhaal van onze leidingstraat kijken. Ze hebben de pijpleiding in leidingstraat ook nodig om deze CO2 richting zee te transporteren. Pijpleidingen waar ze een hoop natuur voor gaan opofferen.
De vraag hierbij echter ook, hoe veilig is deze techniek? Hoe gaat men ervoor zorgen dat er geen lekken gaan zijn? Hoe garandeert men dat al dat gas niet uit die ondergrondse gasvelden kan ontsnappen?
Daar was de schade aan het milieu heel erg zichtbaar door al de olie die op het water dreef en op de kusten aanspoelde.
Als een dergelijke ramp zou gebeuren bij het inpompen van CO2 is dat amper zichtbaar. Er zullen daar geen vervuilende olievlekken zijn. Zo’n lek kan potentieel vele miljoenen tonnen onzichtbaar CO2 gas totaal onopgemerkt in onze atmosfeer vrij laten. Dat zou een catastrofale milieuramp kunnen veroorzaken met ongeziene gevolgen voor ons al zo fragiele klimaat en we zouden het niet eens door hebben, want dat gas is niet zichtbaar.
Is blauwe waterstof veilig genoeg om een hiermee een klimaat neutrale economie mee op te bouwen?
Ervaring leert ons dat de chemische industrie nooit zal kunnen garanderen dat zulke rampen niet zullen gebeuren. Daar zijn al onnoemelijk veel voorbeelden van terug te vinden.
De recente overstromingen waar we vandaag mee geconfronteerd worden hebben aan de Maas ook weer een pijpleiding lek geslagen. Wat als deze pijpleiding vol CO2 zat? Hoeveel van dat gas was er dan in onze atmosfeer terecht gekomen?
En dan rijst ook nog eens de vraag, zullen we het ooit te weten komen? Zal het gemeld worden en zal de pers het oppikken? Hoe nieuwswaardig zal het zijn als er geen zichtbare vervuiling is met een hoop vissen en vogels die liggen te creperen in zwarte smurrie? Hoeveel van dat CO2 gas zal er uit zo’n gasveld moeten lekken voor we het doorhebben?
Hoe zwaar zullen extreme weer-fenomenen ons nog moeten neerslaan voor we doorkrijgen dat we met deze blauwe waterstof onze klimaat helemaal hebben verkloot?
Groene waterstof
Groene waterstof maken
Groene waterstof is waterstof dat geproduceerd wordt op een echt groene manier, dat wil zeggen dat er zowel bij de productie als bij de toepassing geen CO2 of andere schadelijke stoffen vrij komen.
Dan hebben we het over de techniek via elektrolyse met elektriciteit die gewonnen is via zonnepanelen en windmolens.
Als we echt naar een klimaat neutrale economie willen is dit de enige zinvolle manier om een echt groene en hernieuwbare brandstof te produceren.
Wat is het verschil tussen grijze, blauwe en groene waterstof?
Maar nu komt de vraag, is deze Groene waterstof wel een haalbare oplossing? Onderstaande video zet heel wat vraagtekens bij.
Waarom is Genk de enige gemeente die geen negatief advies heeft gegeven in het dossier rond de leidingstraat?
Waarom is het zo moeilijk om artikels die over de leidingstraat gaan te delen in de Facebook groep van Genk? Elke poging om een kritisch artikel van Apache te posten werd tot nu toe afgewezen. Waarom? Die leidingstraat loopt toch ook door Genk.
Een aantal vragen die ik me stel hebben ook te maken met Essers (dat in Genk gelegen is).
Hoe komt het dat Essers ineens de strijd om het Essers-bos (dat in Genk gelegen is) zo plots verloor (of heeft opgegeven)?
Heeft de komst van de leidingstraat (die dwars door het Essersbos zal lopen) er misschien iets mee te maken?
Wat heeft de haven terminal aan het kanaal (dat in Genk gelegen is), en waar Essers zich gaat vestigen, te maken met de leidingstraat?
Hoe komt het dat Genk (heel toevallig de woonplaats van Zuhal Demir) de enige Limburgse gemeente is die een positief advies heeft gegeven voor de leidingstraat?
Is er misschien een deal die gemaakt werd tussen Demir, de stad Genk, Essers en de mensen die achter de leidingstraat zitten?
Wat wel heel duidelijk is geworden, als je FB-profielen gaat bekijken, is dat gemeenteraadsleden uit Genk erg goed bevriend zijn met Minister Zuhal Demir.
Op 2 maart 2021 kwam als een donderslag bij heldere hemel het nieuws over de Leidingstraat Antwerpen-Ruhr in de openbaarheid en begon ook de publieke inspraakronde die liep tot 30 april 2021.
Op 3 maart 2021 keurde de Vlaamse regering het âontwerp van decreetâ goed waar ze nu morgen (19 mei) over gaan stemmen en waarmee ze burgers die met de natuur inzitten mond-dood willen maken. Op het eerste zicht gaat het om een kleine juridische aanpassing, maar de gevolgen voor de rechtsbescherming van de burger, de natuur en het leefmilieu zijn catastrofaal.
De Vlaamse regering wil het burgers die de natuur willen beschermen via de rechtbank knap lastig maken. Onder het mom van âprocedure-optimalisatieâ, wordt het voor bezorgde burgers bijna onmogelijk om nog verzet aan te tekenen tegen bv. het kappen van een bos, de uitbreiding van een bedrijventerrein of de aanleg van een gasleiding als ze niet rechtstreeks benadeeld worden. De Vlaamse regering wil die burgers nu dus monddood maken, om zo makkelijker destructieve plannen te kunnen doorduwen. Een mooi voorbeeld van zo’n destructief plan is het GRUP Leidingstraat Antwerpen-Ruhr.
Zo bepaalt dat âontwerp van decreetâ onder andere dat rechtbanken een vraag pas behandelen wanneer de beschuldigende partij persoonlijk wordt benadeeld door de kwestie. Een bezorgdheid om het algemeen belang volstaat dus niet meer om naar de rechtbank te kunnen stappen.
Bovendien wordt de toegang tot de rechtbank ingeperkt. Concreet: heb je een geel aanplakbiljet gemist? Jammer. Want als een burger verzuimd heeft om van bij het begin bezwaar aan te tekenen, (Voor het GRUP Leidingstraat was dat dus vóór 30 april 2021) dan heeft ie zân kans verkeken om dat in een latere fase nog te doen. In de praktijk zou het dus voor de modale burger een stuk lastiger worden om nog actie te ondernemen en zullen meer bouwaanvragen door de mazen van het net glippen.
Toeval?
Deze 2 zaken liggen zo dicht op elkaar dat ik helemaal niet geloof in toeval. 2 maart de openbaring van de leidingstraat. 3 maart ontwerp van decreet wijziging goedgekeurd door het Vlaams parlement.
De dossier rond de Leidingstraat en deze decreet wijziging hebben gewoon met elkaar te maken. Ze weten gewoon dat de leidingstraat zoveel weerstand zal gaan opwekken dat ze zich nu aan het indekken zijn door vlug even de wetgeving te wijzigen. Iedereen die er niet bij was om voor 30 april 2021 van zich te laten horen tijdens de publieke inspraak fase en iedereen die niet rechtstreeks benadeeld is zullen nu door deze decreet wijziging uit de boot vallen en geen juridische poot meer hebben om nog op te gaan staan. Waar ze op woensdag 19 mei 2021 over gaan stemmen gaat dus ook een enorme impact hebben op het verdere verloop van het dossier rond de leidingstraat.
Ik kan het niet anders zien als een pure ondermijning van het verzet tegen de leidingstraat vanuit de politiek. Daar waar de wet normaal zou bedoeld moeten zijn om de burgers en de natuur te beschermen tegen slecht beleid, ongelukkige ruimtelijke projecten en de uitbreidingszucht van industrieel kapitaal wordt het hier gewoonweg omgedraaid en worden de vernielers beschermd tegen de bezorgde burgers.
Naast de vele negatieve gevolgen voor de natuur en het milieu zijn er ook nog de risico’s die verbonden zijn aan pijpleidingen. Er zijn meer als genoeg voorbeelden van pijpleidingen waarbij het catastrofaal mis gegaan is. Denk zo maar even aan de gas-explosie die we in 2004 meegemaakt hebben in Gellingen waarbij 24 mensen omgekomen zijn en velen zwaar gewond.
En ook nu weer, in onze eigen achtertuin, zien we hoe gevoelig deze pijpleidingen wel niet zijn voor wat slecht weer. Door de overstromingen is een stuk van de berm van de Maas aan de Nederlandse kant afgebroken, waardoor de pijpleiding in het water hangt. Door een lek komt er nafta in het water terecht.
Het behoeft weinig betoog dat we vandaag op wereldvlak met een hele hoop problemen zitten als het over het milieu en de natuur gaat. De klimaatverandering is een reĂ«el probleem, de Co2 uitstoot, de opwarming van onze aarde, de plastic soep in onze oceanen, de onnoemelijk veel milieurampen (olieplatformen die ontploffen en zinken (Deepwater Horizon), olietankers die op klippen varen, gigantische gasexplosies (Gellingen) en gaslekken (Bopal) die ontzettend veel doden eisten, …). Al deze problemen zijn bijna allemaal toe te schrijven aan 1 enkele bedrijfstak, de petro-chemische industrie. Het is deze petro-chemische industrie die al de brandstoffen maakt waar onze wagens mee rond rijden, onze schepen mee varen en onze vliegtuigen mee vliegen. Al die fossiele brandstoffen, Co2 en broeikas-gassen liggen aan de basis en zijn de grootste oorzaak van de opwarming van onze aarde.
Plastic
Maar naast al die broeikasgassen zijn er ook al die andere chemische producten die enorme schade toebrengen aan de natuur, zoals bijvoorbeeld de massale hoeveelheid plastic die wordt geproduceerd. Plastic is een fantastisch product met geweldige eigenschappen en enorme mogelijkheden. Het is sterk, licht, duurzaam, flexibel, toepasbaar in oneindig veel toepassingen en zelfs heel goed recycleerbaar. Maar dit wonder product heeft ook een grote schaduwzijde. Door zijn duurzaamheid breekt plastic ontzettend moeilijk af in de natuur en zelfs in zijn kleinste vorm (microplastics) is het schadelijk voor de gezondheid van zowat alles dat leeft. Microplastics dringen zelfs door in grond- en ons drinkwater. En via de voedselketen zoals onder andere de fishsticks die op ons bord belanden komen deze microplastics ook ins ons lichaam terecht.
Plastic soup
Van een van die goede eigenschappen van plastic, de hoge recycleerbaarheid wordt amper gebruik gemaakt. Volgens www.plasticsoupfoundation.org wordt van al het plastic dat tegenwoordig wordt geproduceerd, 9% gerecycled (bijna altijd resulterend in producten van slechtere kwaliteit), wordt 40% gecontroleerd gestort, wordt 14% gecontroleerd verbrand en eindigt 32% in het milieu (dit is inclusief ongecontroleerde verbranding).
Als de plasticproductie niet beperkt wordt, is plastic in 2050 verantwoordelijk voor de uitstoot van 56 gigaton CO2. Dat is evenveel als 10 tot 13 procent van het CO2-budget. Om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad Celsius moet de wereld volgens het Klimaatakkoord van Parijs binnen dit budget blijven.
In zowat alle adviezen die ik gelezen heb die door de gemeentes en andere instanties zijn ingeleverd kom ik bijna overal dezelfde erkenning tegen van het economische belang van deze leidingstraat. Nu ga ik niet zeggen dat er geen economisch belang is en ook niet dat dat economisch belang niet belangrijk is. De vraag die ik me echter wel stel is, om wiens belang gaat het hier eigenlijk? Wie heeft er het grootste voordeel aan dat deze leidingstraat er komt? Wie haalt de grootste financiële gewin uit dit project? Om dat te achterhalen ben ik eens gaan kijken wie de spelers zijn in dit leidingstraat-spel.
De Antea Group
Wie is nu eigenlijk deze Antea Group en welk belang hebben zij juist bij deze leidingstraat?
Antea Group is een internationaal studiebureau, gespecialiseerd in full-service oplossingen op het gebied van milieu, infrastructuur, ruimte en water.
“Wij gidsen onze klanten naar relevante oplossingen voor een steeds veranderende wereld. Als leidend advies- en ingenieursbureau zijn we gedreven door de complexe maatschappelijke vraagstukken van vandaag en morgen. Antea Group Belgium draait op het enthousiasme van 250 collegaâs die werken vanuit kantoren in Antwerpen, Gent, Hasselt, Leuven en Namen â en van thuis uit. Teamwork is de rode draad: geen grenzen, geen hokjes, wel samen streven naar die betere toekomst.“
In het Additioneel dossierstuk (pdf/2.7 MB) Onderzoek naar de potenties van de leidingstraat Antwerpen â Ruhr, kan je op pag 6 al meteen zien dat er voornamelijk gecommuniceerd werd met stakeholders en mensen en grote bedrijven die belangen hebben bij dit project
Een groenere en hernieuwbare economie
Op wereldvlak is de transitie naar een groenere en meer hernieuwbare economie steeds belangrijker aan het worden. Wereldleiders tekenden het Klimaatakkoord van Parijs om de klimaatproblemen tegen te gaan.
De Europese Unie heeft ook de ambitie om tegen 2030 al het verkeer op de Europese wegens geëlektrificeerd te krijgen. Deze ambitie haalt meteen ook het argument onderuit dat de leidingstraat een hoop vervuilend vrachtverkeer van de wegen zal halen. Als tegen 2030 ook al het vrachtverkeer elektrisch is, dan veroorzaakt dat verkeer ook geen luchtvervuiling meer.
De EU streeft ernaar klimaatneutraal te zijn tegen 2050, een economie te worden die geen broeikasgassen uitstoot. Deze doelstelling vormt de kern van de Europese Groene Deal en is in overeenstemming met de aansluiting van de EU bij de mondiale klimaatactie in het kader van de Overeenkomst van Parijs.
Hoe ze dat vandaag juist doen is mij voorlopig nog totaal onbekend maar als ik mijn gezond boerenverstand gebruik zou ik zeggen draai die plastic productie eerst eens drastisch naar beneden.
De lobby en de macht van het geld op ons beleid
De macht van de chemie lobby is heel groot
De grootste kunststofproducenten hebben hun hoofdkantoor in westerse landen, maar produceren in meer dan 200 landen. Door lobby oefent de sector een grote invloed uit op het beleid. Hierdoor valt het te verklaren dat de aandacht meer uitgaat naar recycling en afvalmanagement in plaats van naar plasticproductie en het dragen van verantwoordelijkheid voor het geproduceerde plastic. De American Chemistry Council, die meer dan 150 chemiebedrijven vertegenwoordigt, gaf het afgelopen decennium bijna 89 miljoen euro uit aan lobbyactiviteiten.
De vraag rijst hier dan ook, gaat de Vlaamse regering rekening houden met de klimaatdoelstellingen en een degelijk klimaatbeleid voeren of gaan ze zwichten voor de druk van de machtige chemie-lobby? Gaan de ecologische belangen onderdoen voor de economische belangen?
Wat kunnen we doen?
De milieuproblemen zijn zo gigantisch dat je er soms moedeloos van wordt. Voor heel veel mensen is het dan ook vaak een ver-van-mijn-bed-show. Men is het er allemaal wel mee eens dat we de ontbossing in het Amazonegebied moeten tegen houden en dat de boeren in Indonesië moeten stoppen het het vernietigen van oerwouden voor palmolieplantages. Maar hoe kan een kleine Vlaming hier nu enige invloed op uitoefenen?
Wel nu, hier is nu eindelijk eens een voorbeeld van een probleem dat niet ver van je bed is. Hier is een probleem dat letterlijk de plaats waar ons bed staat zal vernielen. Meer dan 160 woningen in ons eigen land worden bedreigd, misschien zelfs dat van jouw buren, je vrienden, je familie of … misschien zelfs dat van jouw.
als wij ons verzetten tegen deze leidingstraat en er in slagen om die helemaal tegen te houden, dan dragen wij alvast bij tot het vermijden van de verdere uitbouw van infrastructuur voor die vervuilende industrie.
Onze boodschap aan de beleidsmakers
Het wordt hoog tijd dat ook onze beleidsmakers gaan beseffen dat investeren in de uitbouw van infrastructuur voor de petro-chemie niet meer ok is, dat investeren in fossiele grondstoffen niet meer past in het huidige klimaatbeleid, dat investeren in vervuilende producten en productieprocessen niet meer aanvaardbaar is. In plaats daarvan zouden de beleidsmakers hun aandacht, hun energie, hun inspanningen en ook hun subsidies moeten steken in groene technologieën, in hernieuwbare grondstoffen en energiebronnen, in milieuvriendelijke producten.
Wij beseffen dat de economische belangen van de industrie heel groot zijn maar de andere belangen zijn dat ook, het belang van de natuur is ook groot, het belang van onze transitie naar een hernieuwbare economie is zelfs groter. De doelstelling van een klimaat neutrale industrie tegen 2050 is niet zomaar een mooi droombeeld maar een reëel doel waar naar toe moet gewerkt worden en waar ook de industrie opofferingen zal moeten voor doen. Op de weg naar deze beter, groenere, klimaat neutrale en hernieuwbare economie zullen de beleidsmakers harde knopen moeten doorhakken.
Daarom vragen wij aan de beleidsmakers: STOP met het negeren van de klimaatdoelstellingen! STOP met investeren in infrastructuur voor fossiele grondstoffen! STOP met het steunen van de petro-chemie! STOP met geld te pompen in vervuilende sectoren! STOP met zwichten voor de machtige lobby! Zeg NEEN tegen de Leidingstraat Antwerpen-Ruhr!
Wij willen GEEN leidingstraat door onze huizen, akkers en bossen!
